Sivas’ta 15. yıl ağıtı

Madımak katliamını anmak için Sivas'ta yürüyüş yapıldı.

Sivas Katliamı'nın diğer yıllara göre daha fazla katılımın olması beklenen anma etkinliklerine, başta Alevi örgütleri olmak üzere sivil toplum kuruluşları, aydın ve sanatçılar katılıyor. Kentte yoğun güvenlik önlemleri alındı

ANMA TÖRENİNDEN FOTOĞRAFLAR İÇİN TIKLAYIN

SİVAS KATLİAMI'NDAN FOTOĞRAFLAR İÇİN TIKLAYINIZ

SİVAS - 2 Temmuz 1993 yılında Madımak Oteli'nin ateşe verilmesiyle başlayan ve 37 kişinin ölümüyle sonuçlanan olayların 15'inci yıldönümü için anma programı düzenlendi. 2 ayrı anmadan CHP'nin otel önünde düzenlediği programda konuşan Grup Başkan Vekili ve Ankara Milletvekili Hakkı Süha Okay, “Madımak mutlaka hoşgörü ve aydınlanma müzesi olmalıdır” dedi.

Sivas olaylarının 15'inci yıldönümü nedeniyle sabah saatlerinden itibaren şehir merkezinde geniş güvenlik önlemleri alındı. Otelin bulunduğu Eski Belediye Sokak ile Atatürk Caddesi ve İstasyon Caddesi araç trafiğine kapatıldı. Çevre illerden gelen polis ekiplerinin de katılımı ile kent merkezinde önlemler en üst seviyeye çıkarıldı. Sabah saatlerinden itibaren kafileler ile anma programlarına katılmak için gelenler otel önünde birikmeye başladı. Törenler, CHP başta olmak üzere Atütürkçü Düşünce Derneği, Cem Vakfı, Eğitim İş Sendikası, Cumhuriyet Kadınları Derneği ile Cumok'un ortak olarak düzenlediği anma programıyla başladı. CHP binası önünde toplanan ve aralarında 25 milletvekilinin de bulunduğu 500 kişilik grup ilk olarak kent meydanında bulunan Atatürk Anıtı önüne geldi. Burada anıta çelenk sunulup saygı duruşunda bulunulduktan sonra İstiklal Marşı okundu. Burada konuşan CHP Sivas Milletvekili Malik Ecder Özdemir, devleti yönetenlerin suskunluğunu bozarak, tarihteki bu kanlı olayla yüzleşmesi gerektiğini söyledi. Özdemir, “Yaşanan bu vahşetten en çok Sivas halkı zarar görmüştür. Sivas 2 Temmuz ile değil, 4 Eylül ile özdeşleşmiş bir Cumhuriyet kentidir. Başkaca konularda insan haklarından bolca bahsedenler, başta sayın Başbakan olmak üzere bir kere olsun, çıkıp bu katliamı kınadığını, bunun bir insanlık suçu olduğunu, laik Cumhnuriyet'e başkaldırı olduğunu ifade etmelidir” dedi.

Buradaki programın ardından grup ellerinde taşıdıkları karanfillerle Atatürk Caddesi üzerinden alkış ve sloganlar eşliğinde Madımak Oteli'nin önüne geldi. Burada milletvekilleri, partililer ve destek veren diğer sivil toplum kuruluşları temsilcileri otel önüne karanfil bıraktı. CHP Grup Başkan Vekili ve Ankara Milletvekili Hakkı Süha Okay, 2 Temmuz 1993'te Sivas'ta bir başkaldırıya tanık olduklarını belirterek, şunları söyledi:

“Burada toplanan kalabalık, ‘Kahrolsun laiklik’, ‘Cumhuriyet burada kuruldu, burada yıkılacak’ sloganları atıyordu. Olayların baş sorumlularından biri olan Cafer Erçakmak bugün hala yakalanabilmiş değil. Bu otelin bulunduğu yerde halen bir et lokantasının bulunmasından dolayı büyük üzüntü duyuyoruz. Madımak mutlaka hoşgörü ve aydınlanma müzesi olmalıdır. Otelin müzeye dönüştürülmesi için gerekli çalışmaları yaptık, kanun teklifleri verdik. CHP olarak bedelini biz ödeyerdek burayı satın almaya çalıştık. ‘Aman sakın satmayın’ dediler. Biz artık 2 Temmuz günlerinin barış, kardeşlik ve sevgi günü olmasını istiyoruz. Bu mücadeeye hep beraber devam edeceğiz ve bu mücadeleden asla dönmeyeceğiz.”

Daha sonra programa destek veren kuruluşlar adına hazırlanan ortak bildiriyi CHP İl Başkanı Bülent Renda Deniz okudu. Ortak bildiride, “15 yıl önce gerçekleşen katliamın ve bu amaca yönelik hareketlerin bir daha yaşanmaması için devletin ve toplumun tüm güçlerinin, göreken özeni göstermesini diliyoruz” denildi. Partililer daha sonrda otel önünden ayrıldı.

'Çığlık' maskesiyle katıldı

CHP'nin düzenlediği anma programına, hazırladığı bir kuklanın üzerine, ‘Çığlık’ filminde kullanılan maskeyi geçiren ve önüne, ‘Acıları balla yedik, yanan nefeslerle, Sivaslılar sizleri özler, susmayan nefeslerle’ yazılı döviz taşıyan 50 yaşındaki Mustafa Çetinoğlu dikkat çekti.

Mum yaktılar

CHP'nin programı öncesinde otel önüne gelmeye başlayanlardan bazılarının mum yakarak otel önüne bıraktığı ve etrafına da kanranfiller koyduğu görüldü. Burada bazı kişiler sert açıklamalarda bulunurken, özellikle Başbakan ve hükümete yönelik tepkilerini dile getirdi. Gruba polis müdahele etmezken; diğer yetkililerin müdahalesi ile gerginlik yaşanması önlendi. Anma programları, Alevi dernekleri, çeşitli siyasi partiler ve sivil toplum örgütlerinin katılımıyla gerçekleştirilecek olan ikinci programla devam etti.

25 BİN KİŞİ OLAYLARI LANETLEDİ

Sivas'ta 37 kişinin yakılarak öldürüldüğü olayların 15'inci yıldönümü nedeniyle düzenlenen ikinci program, Mevlana Mahallesi üzerinde bulunan Ethembey Parkı önünde başladı. DSP, SHP, EMEP, ÖDP, DTP, KESK, Halkevleri, Pir Sultan Abdal Kültür Derneği, Alevi Bektaşi Kültür Derneği, Avrupa Aleviler Birliği Federasyonu ve çeşitli Alevi dernekleri ile çok sayıda sivil toplum örgütü üyelerinin destek verdiği programa, yaklaşık 25 bin kişi katıldı. Park önünde toplanan grup, daha sonra sloganlar eşliğinde Mevlana Caddesi boyunca yürüyerek kent meydanına geldi. Yürüyüşe DSP Genel Başkanı Zeki Sezer, SHP Genel Başkanı Murat Karayalçın, ÖDP Genel Başkanı Ufuk Uras da katıldı. Olaylarda hayatını kaybedenlerin ailelerinin ellerinde fotoğraflarla en önde yürüdüğü kalabalıktakiler, ‘2 Temmuz'u unutmadık, unutturmayacağız’, ‘Madımak müze olacak’ ve ‘Katiller halka hesap verecek’ yazılı dövizler taşıdı. Sloganlar eşliğinde yürüyen kalabalığın kent meydanına gelmesinden sonra belirlenen bir grup, Atatürk Anıtı önüne gelerek çelenk bırakıp saygı duruşunda bulundu. Daha sonra kalabalık grup Atatürk Caddesi üzerinden Madımak Oteli'nin bulunduğu sokağa kadar yürüdü. Burada otel önüne ilk olarek gelenlerin yakınlarının gözyaşlarını tutamadığı görüldü. Bazı acılı anneler ise fenalaşarak bayıldı. Bayılanlara olay yerinde ilk müdahaleleri yapıldı.

KEBAPÇININ CAMLARI KIRILDI

Otel altındaki faaliyetini yürüttüğü için son yıllarda özellikle Alevi kesimin tepkisini çeken ve bu tepkilerden uzak kalmak için bugün kapalı tutulan kebapçısı önünde anma programı sırasında gerginlik yaşandı. Anma programlarına gelen kalabalığın içerisinde yer alan kimliği belirlenemeyen bir kişi, dükkanın camlarını tekmeleyerek kırdı, kapısına zarar verdi. Diğer katılımcılar ve polis ekiplerinin müdahalesi ile saldırıyı gerçekleştiren kişi bölgeden uzaklaştırıldı. Otel önünde bir süre süren gerginlik, görevlilerin de müdahalesiyle sakinleştirildi. Otelin giriş kapısının üzerinde yer alan reklam tabelasının üzerine çıkan bir kişi, ‘çığlık’ maskeli kuklayı yerleştirdi. Otelin tabelasınan üzarine ise ‘Madımak müze olacak’ yazılı döviz asıldı.

Kalabalığın fazla olması nedeniyle otel önünde yığılma yaşanmaması için büyük çoğunluk Atatürk Caddesi üzerinde kaldı. Kalabalığa hitaben ilk konuşmayı Sivas 2 Temmuz Anma Komitesi adına KESK Dönem Sözcüsü Önder Doğan yaptı. Doğan, “Katliamın üzerinden 15 yıl geçmesine rağmen katilleri lanetleyip, katledilenleri anma hoşgörüsü göstermeyenler, şehrimizdeki meslek örgütleri, siyasi partileri kullanarak ticari kaygılarla ve göstermelik anmalarla 2 Temmuz'un içini boşaltmaya çalışıyorlar. 15 yıl önce çığlık ve dumanların yükseldiği Madımak insanlık için ibret olsun diye müzeleştirilmelidir. Cadde ve parklarımıza ölenlerien isimleri verilerek ölümsüzleştirilmelidir. Pir Sultan Abdal Anıtı'nın söküldüğü yere Ozanlar anıtı inşa edilmelidir. Katliamın gerçek sorumluları halka hesap vermelidir” diye konuştu.

2 TEMMUZ EVRENSEL ANMA GÜNÜ OLMALI

Anma programında konuyşan Pir Sultan Abdal Kültür Derneği Genel Başkanı Fevzi Gümüş ise olaylarda hayatını kaybedenlerin, emparyalizme, faşizm ve gericiliğe karşı mücadelede ülkenin aydınlık yüzleri olduğunu belirterek, “Bizler bu katliamın tarihi bir arka planının olduğunu, katliamı gerçekleştiren güçalerin planlı, programlı davrandıklarını biliyoruz. 15 yıl önce gerçekleşen gerici, şeriatçı, faşist katliam devletin ve güvenlik güçlerinin gözetiminde yaşandı. Ne şeriatçı güruhun ‘Allah adına’ can almaya bilenmiş hallerini unuttuk, ne de güya onları engellemekle görevli güvenlik güçlerinin nazik tavırlarını. Ne ozanlar heykelinin Sivas caddelerinde sürüklenişini, ne de yangına 20 dakika kala otel kapısına gelmişken çekip giden Tugay komutanını unuttuk. 15 yıldır Madımak her gün yanmaya devam ediyor. Madımağı yaratan zihniyeti, Madımağın altında kebapçı dükkanı açarak Türkiye’nin aydığınlığına, çağdaşlığına, demokrasi ve laikliğe, kültürlerin kardeşliğine, birardada yaşama kültürü ve çok kültürlülüğe inananları her gün yakıyorlar” dedi. Madımak olaylarının unutulması halinde farklı kimlik ve inançtaki hir insanın can ve mal güvenliğine yönelik tahditlerin artacağını belirten Gümüş, sözlerini şöyle tamamladı:

“Katilamın 15'inci yılında bağımsız, demokratik ve özgür ve laik bir ülke yaratma mücadalemizde, Madımak Oteli'nin müze yapılması ve 2 Temmuz 1993 gününün uluslarrarası düzeyde kabul gören evrensel bir anma günü olarak kabul edilmesi gerektiğini buradan ilan ediyoruz.”

AİLELER ADINA KONUŞMA

Programda olaylarda hayatını kaybedenlerin aileleri adına, ölenlerden bağlama sanatçısı Hasret Gültekin'in eşi Yeter Gültekin konuşma yaptı. Yeter Gültekin konuşmasında şunları söyledi:

“Biz canlarımızı buraya beyinleri aydınlatsın diye gönderdik. Bugün buraya, kin beslemediğimizi, kanı kanla yıkamak istemediğimizi söylemeye geldik. Sivaslılardan bu toprakları zan altından kurtarmalarını istemeye geldik. Biz et kokusundan bu yanıgın isinden kurtarın memleketinizi demeye geldik. Biz Madımak’ta diri diri yakılan genç kızların kan izleri olan bu binanın duvarılarına yaslanıp, et yeyibelin zavallılara Temmuz’un sıcağı yetmediyse ise bu ışık size yeter demeye geldik. Bu utançtan bizi de kendilerini de kurtarsınlar. Bizim yaşadığımız acıları, başka eşler, analar yaşamasın istiyoruz. Başka acılar yaşanmaması için bu et lokantasını kapatın.”

BAYKAL'A ELEŞTİRİ

Avrupa Aleviler Birliği Feiderasyonu Genel Başkanı Turgut Öker ise kaitliamın gerçek sorumluların sadece o gün ötel önaünde toplananlar değil, ülkeyi yönetenler olduğunu da idida ederek, şöyle konuştu:

“Onlar bunun hesabını vermeden adelet yerini bulmaz. Nasıl daha önce buraya 10-15 kişiyle gelip 10 dakikada ayrıldığımız günler geride kaldı. O gün 8 saat burada kalan gerici faşistlerin yak bunları diyerek eylem yapabilmesine göz yumuldu. O alçaklara karşı içerde kıstırılmış, burada tutsak edilmiş insanlara bugün olduğu gibi el uzatacak bir görüntümüz olmadığı için öldüler. Örgütsüz olmak demek aleviler için her gün yakılmak demektir. Aleviler de kızılbaşlar da bu ülkede artık örgütlü. Kimse bu gücü yok edemez. Burası müze olsada, bundan sonra her 2 Temmuz’da artarak burada olacağız. Yobazın teslim aldığı şehirde bugün bu manzara yaşanıyor. Aleviler kendi davalarına sahip çıkıp örgütlendiler. Bugün demokrasi güçleri burada. DSP’den DTP’ye kader herkes burda. Seçimler geldiğinde alkışladığınız Deniz Baykal nerede? Devlet Solingen’e geldi. 2 Temmuz’da buraya gelmek yerine festivallere gidenler Alevilerin dostu olamaz. Eğer akıllanıp bir çatı altında birleşebilirsek biz buraya müzeyi yaparız.

Daha sonra ise sırayla Alevi- Bektaşi Federasyonu Genel Başkanı Ali Balkız, Yazar Eşber Yağmurdereli, Yazarlar Derneği adına Tevfik Taş, DİSK Genel Başkanı Süleyman Çelebi, DTP Meclis Grup Başkanı Emine Ayna, Hacı Bektaşi Kültür Derneği adına Ercan Geçmez, Eğitim- Sen Başkanı Zübeyde Kılıç Öztürk, Emek Partisi adına Levent Tüzel ve ÖDP Genel Başkanı Ufuk Uras, kısa birer konuşma yaparak olayları kınadı ve hayatını kaybedenleri andı.

VALİ: KEBAPÇI KALKACAK

İkinci anma programları öncesinde Sivas Valisi Veysel Dalmaz ve Emniyet Müdürü Yahya Bal, otelin önüne gelerek burada bekleyenlerle bir süre görüştü. Vali Veysel Dalmaz, olayların acısını halen taze olarak hissettiklerini belirterek, “2 Temmuz'un barış ve kardeşlik içerisinde geçmesini istiyoruz. Acılarınızı paylaşıyoruz. Buradaki kebapçının kaldırılması için çalışmalarımız var ve en kısa zamanda bunu sonuçlandıracağız” diye konuştu.

CHP'nin sabah düzenlediği ilk anma programına geç kalan CHP Genel Sekreter Yardımcısı Mehmet Sevigen de İstanbul teşkilatıyla birlikte otel önüne gelerek karanfil bırakıp kısa bir açıklama yaptı. Sevgen, Madımağın müze olması için parti olarak çalıştıklarını söyledi.

Şişli Belediye Başkanı Mustafa Sarıgül de otelin önüne gelerek kısa bir açıklama yaptı. Sarıgül, “Seçim zamanı geldiğinde Madımak'ı ağzından düşürmeyenler burada yok. ‘Madımak Oteli'ni müze yapacağız’ diyenler burada yok. Hacıbektaş'ta yok, Sosyalist Enternasyonal'de yok. Bugün olmayıp ne zaman olacaksanız? İktidar olduğumda ilk yapacaklarımızın başında Madımak Oteli'ni Barış Müzesi yapmak olacaktır” dedi.

4 İLDEN POLİS DESTEĞİ

Anma programları sırasında her hangi bir taşkınlık yaşanmaması için yaklaşık 1500 polis görev yaptı. Sivas Emniyet Müdürlüğü ekiplerinin yetersiz kalması nedeni ile Ankara, Kayseri, Ordu ve Malatya illerinden de çevik kuvvet polisleri takviye olarak kente getirildi. Konuşmaların tamamlanmasından sonra kalabalık grup geldiği gibi tekrar Mevlana Caddesi güzergahına doğru yürüdükten sonra olaysız dağıldı.  (dha)

Eraydın AYTEKİN- Yüksel MENEKŞE- Halife YALÇINKAYA-
Hilal YÜKSEL- Kürşat TAŞÇI- Gökhan CEYLAN
RADİKAL - DHA - 02 Temmuz 2008 Çarşamba