Aleviler "Alevilik"i nasıl görüyor?

Hükümet Alevi açılımında samimi mi değil mi tartışmaları sürerken, Aleviler ve Alevilik konusunda 18 aydır süren bir araştırma sona erdi. Ve bu araştırmaya göre kimi Aleviler için Alevilik bir din iken bazıları için bir felsefe, bir yaşam tarzı.

Alevilere ayrımcılık arttı mı? Aleviler kime güveniyorlar? Aleviler kendilerini nasıl  tanımlıyorlar?

ODTÜ Sosyoloji Bölümü Öğretim Üyesi Aykan Erdemir'in "Türkiye'de Alevi olmak'' araştırması tam 18 ay boyunca tüm bu sorulara yanıt aradı. Aralarında Adıyaman, Ankara, İstanbul ve Sivas'ın da bulkunduğu 14 ilde yapılan araştırmadan çıkan sonuçlar çarpıcı.

258 kişi ile yüzyüze ve 1672 kişi ile internet üzerinden yapılan görüşmeler Aleviliğin de Sünnilik gibi kendi içinde çeşitlilik arz ettiğini ortaya çıkardı. 

Alevilerin bir kısmı, Aleviliği bir inanç ya da din olarak sunarken, küçük bir kısmı için yaşam biçimi.  Yani onlar için Alevilik kültür felsefe gibi inanç dışı anlamlar taşıyabiliyor.

Farklılıklar Aleviler içinde bir sorun yaratmıyor ancak 'çeşitlilik engel gibi sunuluyor'  "önce Aleviler kendi içinde anlaşsın, ondan sonra biz onların taleplerini yerine getirelim" tartışması gündeme getiriliyor.

Araştırmadan çıkan bir diğer çarpıcı tespit Alevilik'te dedelerin etkinliğinin azalıyor olması yönünde. 

Şimdi artık Alevi vakıf ve derneklerinde yönetici, Alevilik'le ilgili kitaplar yazan, medyada seslerini duyuran  "talip devrimi" yaşanıyor.

Ve bugün artık dedeler güçlerini Alevi örgütlerinden alırken, Alevi örgütlerindeki talipler de inançsal otoritelerini dedelerden alıyor. Yani karşılıklı bir bağımlılık ilişkisi kurulmuş durumda.

CNNTÜRK - 01.11.2010