Şu Malezya, daha doğrusu "ılımlı İslam" tartışmasının kökenini araştırıyorduk.

Pazartesi bu köşede Amerikan dış politikasına yön veren etkili düşünce kuruluşu Rand Coorporation'ın eski raporlarına yer verdim. Orada da görüldüğü gibi Rand, 1990'ların başından beri Washington'a, köktendincilere karşı, "anti-Amerikan" çizgideki laikler yerine ılımlı İslami örgütlenmeleri desteklemesini tavsiye ediyor.
Onların görüşlerini yayabilmeleri için okullar, enstitüler, web siteleri açmalarına maddi destek sağlanmasını istiyor.

Aynı kuruluş bu yıl da bir rapor yayımladı ve bu konuda yapılacakları somutlaştıran bir yol haritası çizdi.
26 Mart 2007 tarihli, 217 sayfalık bu son rapor "Ilımlı İslami Müslüman Ağı Oluşturmak" başlığını taşıyor.
Okuyunca insan Malezya tartışmasının nereden çıktığını daha iyi anlıyor.

* * *

Angel Rabasa, Cheryl Benard, Lowell H. Schwartz, Peter Sickle'ın imzalarını taşıyan rapor, önce Soğuk Savaş dönemini anımsatıyor.

O dönemki tehlike, nükleer silaha sahip Sovyetler Birliği'nin liderliğindeki komünizmdi.

Amerika, komünizmle mücadele için anti-komünist sendikalara, öğrenci derneklerine, yayın organlarına, siyasi partilere maddi destek yağdırdı. 1950'li ve 60'lı yıllarda ABD'nin parasal ve ideolojik desteğiyle palazlanan bu örgütler, sosyalizmin altını oymakta başarılı oldu.

Rand'a göre bugünkü tehdit "terörist eylemlerle Batı'ya saldıran Cihat hareketi..."

Rapor burada İslam ile Batı arasında bir "medeniyetler çatışması" değil, "geleneksel Vahabi İslamcılar"la "ılımlı Müslümanlar" arasında bir iç çatışma yaşandığı teşhisini yapıyor. Batı'nın bu çatışmada "yabancı taraf" olarak müdahalesinin sonuç vermeyeceğini, ama ılımlı Müslümanlara destek olabileceğini belirtiyor.

Soğuk Savaş'ta Sovyet yayılmacılığına karşı yapıldığı gibi, ılımlı Müslüman ağının genişlemesi için Amerika'nın "Marshall yardımı" türü bir destek programını yürürlüğe koymasını öneriyor.

* * *

Raporda Sufilerle ortaklık ihtimalinden söz edilirken Türkiye ile Malezya'nın adı birlikte zikrediliyor.
Peki kimler desteklenmeli?

İşte Rand'ın listesi:

1) Liberal ve laik Müslüman bilim adamları ve aydınları,
2) Genç ılımlı Müslüman akademisyenler,
3) Toplumsal önderler,
4) Kadın hareketi öncüleri,
5) Ilımlı gazeteciler ve yazarlar.

Bu faaliyetlerin İslam ülkelerinde değil, Batı'daki Müslümanlar arasında başlatılması, oradan diğer ülkelere yayılması tavsiye ediliyor.

* * *

Raporda bahsedilen ılımlı liderlerden biri Fethullah Gülen...

Gülen'in "ılımlı, modern, Sufi İslam"ı temsil ettiği belirtilerek şöyle deniliyor:

"Gülen, Hıristiyan ve Yahudilerle diyalog çalışması başlatmış, iki kez Patrik Bartholomeos ile görüşmüş, 1998'de Roma'da Papa'yı ziyaret etmiş ve İsrail'in Haham başının ziyaretini kabul etmiştir."

Rapora göre Gülen, "Devletin İslami yasalar dayatmasına karşı çıkıyor. İslami kuralların çoğunun, yönetimden ziyade insanların özel yaşamını ilgilendirdiğini vurguluyor. Bir inancın gereklerinin tüm topluma empoze edilemeyeceğini savunuyor."

"Demokrasinin İslamla, cumhuriyet fikrinin İslamın 'şûra' kavramıyla uyumlu olduğuna inanıyor. Düşüncelere katı denetim uygulayan her tür otoriter rejime karşı çıkıyor. İran, Suudi Arabistan rejimlerini eleştiriyor. Onun hoşgörüye dayalı, fanatizme kapalı 'Anadolu İslamı' yorumu, Araplarınkinden farklı..."

Bu son özellik, raporda aynı zamanda bir dezavantaj olarak vurgulanıyor:

"Gülen 'Türk İslamı'nı savunduğu için Türk kültürel sınırları dışında propaganda yapması zor olabilir."

* * *

70'lerde kimlerin maaşını ruble ya da dolarla aldığı merak edilirdi.

Günümüzde insan en çok Amerika'nın "ılımlı İslam Müslüman ağı" oluşturmak için maddi olarak desteklediği aydınları, akademisyenleri, toplumsal önderleri, gazeteci ve yazarları merak ediyor.

<!--

var prefix = 'ma' + 'il' + 'to';

var path = 'hr' + 'ef' + '=';

var addy20747 = 'can.dundar' + '@';

addy20747 = addy20747 + 'e-kolay' + '.' + 'net';

var addy_text20747 = 'can.dundar' + '@' + 'e-kolay' + '.' + 'net';

( '' );

20747 );

( '' );

//-->n

<!--

( '' );

//-->

<!--

( '' );

//-->

Can Dündar