'Osmanlı Alevileri asıyordu'

Alevi önderleri Posta Gazetesi'ne konuştu, çarpıcı örnekler gündeme geldi. Posta Gazetesi Yazarı Berivan Tapan, Alevi önderleriyle konuştu. Alevi önderlerinden Veliyettin Ulusoy, neler yaşadıklarını özetle şöyle anlattı:

ALEVİLİĞİN DEĞİŞEN YÜZÜ

II. Mahmut dedemi asacaktı

Alevilerin ruhani önderi Veliyettin Ulusoy: “Dergâhın avlusuna bir cami yaptırılıyor ve Nakşibendî şeyhleri dergâha gönderiliyor. Amaç sözde ‘sapık inanç mensuplarını İslam’a döndürmek’. Bu ters tepiyor Nakşî şeyhlerinden birisi Alevi-Bektaşi oluyor…”

Alevilerin ‘serçeşmesi’ olarak kabul edilen Hacı Bektaş’ın dününü ve bugününü dergahın postnişini Veliyettin Ulusoy ile konuştuk.

- Atatürk ile geliştirilen ilişkilere rağmen neden cumhuriyet döneminde de Alevilere yönelik baskılar sürüyor?

Özellikle ailemize yapılan baskılardan şüphesiz Atatürk’ün bilgisi yoktu. Veliyettin Çelebi sakin, içine kapanık birisi olduğu için durumu Mustafa Kemal’e bildirmemiş de olabilir. Durum hiçbir zaman merkeze şikayet edilmemiş bunu biliyoruz. Bu, kraldan fazla kralcı olan o dönemdeki mülkü amirlerin marifeti olabilir. Belki de cumhuriyet o dönem yeni kurulduğundan bunlar yaşandı.

Ayrıca Osmanlı döneminde de Alevi-Bektaşilere baskı uygulanmış, II. Mahmut yeniçeri kışlalarını topa tuttuğunda ve yeniçerileri kaldırdığında tüm Alevi-Bektaşi dergâh mensuplarını idam veya sürgün ettiriyor.

O dönem Hacı Bektaş Veli Dergâhı’nda postnişin olan dedem Hamdullah Çelebi, Kırşehir şeriat mahkemesinde idamla yargılanıyor ve sonuçta Amasya’ya sürgün ediliyor.

Dergâhın avlusuna bir cami yaptırılıyor ve Nakşibendî şeyhleri dergâha gönderiliyor. Amaç sözde ‘sapık inanç mensuplarını İslam’a döndürmek’. Bu ters tepiyor; Nakşî şeyhlerinden birisi Alevi-Bektaşi oluyor. Bu aile halen Hacı Bektaş ilçesinde ikamet ediyor. -

Hükümetin açılımlarının başarısızlıkla sonuçlanmasının nedenleri sizce nelerdir?

Hükümetin Alevi açılımındaki başarısızlığı, kendilerinin İslam’ın bir yorumuna yakın durmalarından kaynaklanıyor. İslam’ı Sünnilik, hatta Hanefi içtihadı olarak algılıyorlar. Alevileri Sünnilere benzeştirme eğilimi var.

Bazı Alevi kuruluşlarına yakın diğerlerine uzak durmaları, çoğunluğu rahatsız ediyor. Bir gruba din kitapları ısmarlamaları, diğer çoğunluktaki grubu görmezlikten gelmeleri toplumumuzca hoş karşılanmıyor. İzzettin Doğan bir vakıf başkanıdır. Tüm Alevi-Bektaşileri temsil etme gibi bir yetkisi ve hakkı yoktur ve böyle bir ders kitabı hazırlığı için görev verilmişse diğer tüm Alevi-Bektaşi kuruluş temsilcileriyle bir araya gelmeli ve tartışmalıydı.

Doğan, her nedense Alevi-Bektaşilere bazı sağ siyasi partiler işaret ediyor. Madımak Oteli’nin müze yapılması gibi, bir devlet için çok basit bir işi bile bugüne kadar gerçekleştirmiyor. 1993 yılında Almanya’nın Solingen şehrinde Alman faşistlerince 5 Türk’ün ateşe verildiği ev 5 yıl sonra müze oldu ama Madımak neredeyse 20 yıldır tartışılıyor. "

POSTA - 20 Mayıs 2009