Kızılbaş İnancında CEM ERKÂNI

Kızılbaş İnancında CEM ERKÂNI

Kızılbaşlar bu kadim inancı, günümüze taşırken çok engellerle karşılaşmışlar.Çok sıkıntılar çekmiş ve bedeller ödemişler.

A+A-

Bütün imparatorluklar, gelen her devlet bu kadim inanç mensuplarından zulmünü eksik etmemiş , baskı ve şiddet altında tutmuştur.
Hakimiyet sağlayan dinler yine kızılbaş inancını aşağılayıp, hakaretler ederek bu inanç mensuplarını katlettiklerini tarih kitaplarının sayfalarında yerini kara bir leke olarak aldığını görüyor ve okuyoruz.
Maalesef bunu günümüzde'de devam ettiğini görüyor ve yaşıyoruz ( Dersim, Maraş, Çorum, Sivas) olayları gibi..
Kızılbaşlar tarih içerisinde çok Ser vermiş ama hiç bir zaman Yol'un Sırrını vermemişlerdir.
Bütün bu baskılardan dolayı, ibadetlerini yapamaz, yapsada
gizli gizli yerine getirmeye çalışmışlar.
Benim doğduğum köyde, Cem yapan bir kaç aile vardı.
Pirleri uzak yerden gelir, yılın belli aylarında gizlilik içerisinde Cem ibadetlerini yaparlardı.
Sebebi ise köyümüzün farklı inançlardan olmasından kaynaklıydı. Hatta bazen o kadar gizli yapılırdı ki aynı inançtan olmamıza rağmen, biz bile Cem yapıldığını sonradan duyardık.
Falanca aile dün gece Cem bağlamış derlerdi diye.
Aile kendi dar ve en yakın çevresiyle birlikte ibadetlerini yerine getirirdi.
Cem ibadetinin kökü ve özü bügün'ki gibi olmamıştır.
Çok iyi tahlil edildiği zaman Cem'evlerinin asıl kaynağı ve yerinin mabetler olduğu ve bu mabetlerde sadece Yol Pirlerinin ve Yola talip olan kişilerin katıldığı , orada kâinatin var oluş felsefesinin işlenip, yol taliplere anlatıldığı bizlere araştırmacılar tarafından bilgi olarak aktarıldığını görüyoruz.

Talipler bu Cem'lerde Pir'lerinin nefeslerinden Dem alıp demlenir,
Yolun gizemini, Ezoterizmini
yol ve inanç içerisinde öğrenip onun bilgisiyle donanırlardı.
Dem almak şimdi ki gibi farklı yörelerde öz'ünden tamamen uzaklaştırılmış, Kızılbaş yol ve erkân'ı ile alakası olmayan bir uygulama ile yolun inciltildiği şekilde olmamıştır.
Dem, Kızılbaş inancında bilgi demektir, bilgilenmek demektir. Cem'de Pir'in ve Mürşidin bilgisinden yararlanmak demektir.

11 ve 12. yüzyıl'da İslamiyetin Anadoluya yayılması ve beraberinde getirdiği baskılar bu kadim inanç mensuplarını zor durumunda bırakmıştır.
Şah İsmail döneminde ve sonrasında erdebil tekkesinden Anadolu Kızılbaş coğrafyasına gelen dervişlerin on iki imam kültünü orada yayması. , Kızılbaşlarda bu kültü inanç, İbadet, Gülbeng ve Cemlerinin içlerine alarak içselleştirmiş ve bugün uygalanan biçimi ile şekillendirmiştir.
Cemlerde Şah Hatayinin ulu Ozanların nefes ve deyişlerinin okunması , Duazlarda on iki İmam isimlerinin anılmasıda buradan kaynaklıdır.
Kızılbaşlar inanç ve erkânlarını saf, temiz, kalıcı bir şekilde korumak yolu incitmemek için kurallar koymuş ve bu kuralları bugüne kadar taşıyıp uygulamıştır.

Örneğin, Kızılbaş Cemlerine düşkünlerin alınmadığı,
(Adam öldüren, Ahlaksızlık yapan vs...) ağır suçlar işleyenlerin düşkün ilan edilip yoldan ve toplumdan uzaklaştırılması gibi.
Müşkülü olanın müşkülünü ( dargın, küskün, vs...)kim varsa Cem Erkânında Pir tarafından Canlara seslenilerek “döktüğünüz varsa doldurun, ağlattığınız varsa güldürün. aranızda dargın, küskün kim varsa beri gelsin dile gelsin ” ilkesi gereğince; Hak yiyen, haksız yere birisinin kalbini kıran kim varsa meydana çağırıp sorunlarını çözer ve gönül birliği sağlandıktan sonra erkân'ın yürütülmesine başlanır.
Bu toplumsal sorunun hal etmeside yol içinde hukuksal rol oynar .

Erenler cemine hercan giremez
Şah’a kanber gibi kul olmayınca
Her kanberim diyen kanber olamaz
Edep ile erken yol olmayınca

Cem'de asla cinsiyet gözetilmez. Ceme giren her kişi artık CAN'dır.
Cinsiyetçilik kapının eşiğinden içeri girildiği zaman dışarıda bırakılır.

Cem ibadetleri yılda bir kaç defa yapılmaktadır.
Bunlardan bazılarını şöyle sıralayabiliriz.
•Hızır Cemi
•Görgü Cemi
•İrşat Cemi
•Müsahiplik Cemi
•Dardan indirme Cemi
•Abdal Musa Cemi
•Koldan Kopma Cemi ....gibi.

CEM'lerde uygulanan 12 hizmet var ve bunlar sırasıyla şöyledir.
•Mürşid-Pir- Ana-Dede
•Rehber
•Zakir
•Gözcü
•Çerağcı
•Peyikçi
•Niyazcı
•Pervane
•İznikçi
•Ferraş
•Sakkacı
•Kapıcı
Bu hizmetliler ile birlikte Cem'ler yürür.
Günümüze dönecek olursak çok acı bir tablo ile karşı karşıya olduğumuzu görüyoruz.
Cemlerin büyük kitleler halinde yapılması , kimsenin kimseyi tanımadığı bir ortamda , kontrolsüz bir yapının oluşmasına neden olmuştur. .
Cumhurbaşkanı, Başbakan, Bakan, vs. .kim gelmiş ise onlar içinde ayrıca Cem yapıldığına şahitlik ediyoruz.
Hak için dönülen semahların seyir için dönülür, Hakk'ın nuru dediğimiz delilimizin ulu orta erkânların olmadığı yerlerde yakılması, Sır olan ibadetlerin aşikâr olur hale gelmesi yol adına bizleri üzer olmuştur.
Ramazan Cemi ve bunun gibi Sahte Cemlerin yapılması.
Sahte Ocakların türetilip,
sahte dedelerin meydanlara çıkması, uyarılmalarına rağmen bu Cemlere giren Taliplerin olmasıda yine yol adına acı bir durum olmuştur.

Bu güzel kadim inanç içi hızla boşaltılıp, sıradanlaşmaya, değerlerini ve manasını kaybederek özünden kopartılır hale getirilmiştir.

Yol adına bugün üzgün,
Yarın için kaygılıyım.

Cem olan gönüllere Aşk olsun.

Aşk ile.
08.02.2017


Murat Şenyurt

HABERE YORUM KAT

UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.